YAPABİLEN Ama YAPMAYAN Çocuklar: Anne Babalar Bu Konuda Ne Yapabilir?

Bir şey yapmanız gerekirken başka bir şeyle oyalanmak, hep var olan bir problemdir. Pek çok çocuk, ergen ve yetişkin, ne kadar iyi niyetli olsalar da başladıkları bir işin sonunu getiremez. Bu, insanların beklentilerini nasıl belirlediği, başarıyı nasıl algıladığı ve nasıl yaşadıklarıyla ilgili bir şeydir. Güçlükler aynı zamanda bir insanın dayanıklılığıyla, duygularıyla, motivasyonları ve kendilerine güvenleriyle de ilgilidir.

Çocukların şimdi ve daha sonra daha üretken olması, mantıklı zaman hedefleri belirlemesi ve kendi başarılarından mutluluk ve gurur duymalarını sağlamak için ne yapabiliriz?

1. Varsayımlarda bulunmayın. Bir çocuğun bir işe başlayamamasının sebebi kasıtlı bir kayıtsızlık ya da aylaklık olmayabilir. İnsanların yapacakları iş dururken başka şeylerle uğraşmasının ya da yapmaları gereken şeylerden uzak durmasının çeşitli sebepleri olabilir. Örneğin çocukların kafası karışmış olabilir, her şey birdenbire fazla gelmiş olabilir, üzülmüş ya da endişelenmiş olabilirler. Belli bir işin tamamlanması konusunda kendilerine güvenleri ya da gerekli becerileri olmayabilir. Ya da yardım isteyemeyecek kadar çekingen ve utangaçtırlar. İşten kaçmanın altında yatan sebebi bulmak, sorunun çözülmesindeki ilk somut adımdır.

2. Çocuğunuzun bireyselliğine saygı gösterin. Çocuğunuzun yapabildiklerine, gelişmeye açık olmasına, zayıf olduğu alanlara, tercihlerine, ilgilerine ve mizacına saygı duyun. Çocukların da çok meşgul bir hayatları olduğunu, pek çok şeyle başa çıktıklarını ve başa çıkmayı öğrenmekte olduklarını aklınızdan çıkarmayın. Bu öğrenme süreci onların kişisel gelişimlerinin ve başarılı olmalarının bir parçasıdır, bir gecede gerçekleşmez.

3. Onları yüreklendirin. İçten olun ve tam zamanında müdahale edin. Örneğin bir çocuk tam bir işin arifesindeyken onun taze bir güçle başlaması için ya da bir işle uğraşırken ona kolaylık sağlaması için konuşun onunla. Çocukların başarıyı zihinlerinde görselleştirmesini, bulundukları noktadan ileriye bakarak sürecin sonunda ulaşacakları tatmini görmesini sağlayın.

4. Tehlike işaretlerine karşı uyanık olun. Çocukların sağlıklarının iyi olmaması, bitkinlik ve bunlara benzer belirtiler, çocuğun isteneni yapamayıp strese girmesine neden olabilir. Çocuklarda fiziksel etkinlik, yeterli uyku, iyi beslenme, kendini dinleyip yenilenme gibi, insanın kendisini iyi hissetmesini sağlayacak davranışların yerleşmesini sağlayın.

5. Tartışmalardan ve iktidar savaşlarından kaçının. Verdiğiniz mesajlarda tutarlı olun ama kavga etmeyin. Çocuğunuz yapması gereken şeyleri yapmadığında ya da ertelediğinde sabırlı olmaya çalışın, öfkenizi aşın. Konuşmak ve dinlemek için zaman yaratın. Gerçekten dinleyin. Sükûnetinizi koruyun. Ebeveynlerin çocuklar üzerinde baskı uygulamasının ya da onları yargılar biçimde davranmasının duruma bir faydası yoktur.

6. Kendi başınıza ya da çocuğunuzla birlikte gerçekçi beklentiler belirleyin. Bir etkinlik ya da hedef anlamlı, idare edilebilir ya da ulaşılabilir değilse çocuklar muhtemelen ondan uzak duracaklardır. Beklentilerin ve isteklerin makul; yönergelerin net, anlaşılır ve uygun oranda zorlayıcı olmasını sağlayın. Ayrıca zamanlama ve süreçler konusundaki esnekliğin motive edici olabileceğini unutmayın.

7. Hazırlanın. Bir işin tamamlanması için gerekli olacak ya da el altında bulunmamaları halinde mazeret olarak kullanılabilecek elektronik şarj aletleri, piller, takvimler, iletişim bilgileri ve bunlara benzer bütün malzeme ve kaynakları hazır edin. Rutinler, planlar ve çizelgeler çocukları rahatlatır. Yapılacak işleri düşünüp planlayabilecekleri sessiz ve dikkatleri dağıtmayacak bir alan da onlara iyi gelir.

8. Yaratıcı olun. Yaratıcı yaklaşımlar ve olumlu bakış açısı, diğer türlü çok sıkıcı ve zor gibi görünebilecek işlere taze perspektifler katarak işleri eğlenceli ve heyecan uyandırıcı hale getirebilir. Sanat, müzik, drama, fiziksel etkinlik ve yenilikçi ekip çalışmaları canlandırıcı unsurlardır. Çocukların meraklarını dürtün. Zorluklarla başa çıkmaya çalışırken eldeki kaynakları akıllıca kullanmak insanları güçlendirir. Hepsinden öte, yaratıcı bir şekilde merak uyandırmak, oyalanmaya biraz engel olabilir.

9. Çocuğunuzla neden oyalandığı hakkında konuşun. Bitirmekte zorlandığınız işlerle ilgili kendi deneyimlerinizi anlatın ya da çocuklarınız hayranı olduğu kişilerin üstesinden geldiği durumları örnek verin. Çocuklara, bir işi tamamlamanın inişli çıkışlı bir süreç olabileceğini anlatın. Onlarla, işlerin tamamlanmaması durumunda neler olabileceğini de konuşabilirsiniz. Ancak bu konuşma için herkesin sakin olduğu bir anı yakalamaya çalışın.

10. Başkalarıyla bağ kurun. Çocuğunuzun verimli çalışmasını ve sorumlu davranmasını destekleyebilecek birilerini düşünün. Çocuklarınızın, ailenin diğer üyelerinden, arkadaşlarından ya da öğretmenlerinden gelecek yardım ve desteğe açık olmalarını sağlayın. Çocuklarınız becerilerini güçlendirerek onların kendilerine daha fazla güvenmesini sağlayacak önerilere kulak versinler.

11. İşlerin tamamlanmasını sağlayacak iyi stratejiler için örnek olun. Çocuklarınıza nasıl organize olacaklarını, işlerini öncelik sırasına koymayı ve hızlarını ayarlamayı öğretin. Büyük bir işin daha ufak parçalara ayrıldıktan sonra her parçanın tamamlanması için ayrı bir zaman belirleyip adım adım ilerlesinler, her defasında dikkatlerini o sürece versinler. Bu sırada ufak molalar verebilir, iş ne kadar büyük olursa olsun, parça parça ilerleyerek süreci tamamlayabilirler.

12. Onların yöneticisi olmayın. Çocukları desteklemek ve yüreklendirmek, onların davranışlarını kontrol etmekten çok farklıdır. Onların tepesinde dolaşmayın. Bırakın her şeyi onlar yürütsün, bu sırada yaptıkları şeylerden dolayı hem gurur duysunlar hem de bunlarla ilgili hesap verebilme becerilerini geliştirsinler. Bu hemen olmayacak, zaman alacaktır. Her zaman bir öğrenme eğrisi denen bir şey vardır ve aslında genel olarak bakıldığında hayatın kendisi de bundan ibarettir.